Հայաստանի հեռավոր շրջաններում աղքատություն բարձր մակարդակը տարածված իրողություն է, քանի որ գյուղատնտեսությունից զատ տնտեսական այլ հնարավորությունները սակավաթիվ են, գործազրկության ցուցանիշները բարձր են ազգային միջին մակարդակից։ Այս իրողությունը ճշմարիտ է նաև Վարդաբլուրի՝ Լոռի մարզի անտառներում ծվարած փոքրիկ, մեկուսի գյուղի համար, որտեղ բնակվում է Ալվարդ Դավոյանը։
Գյուղատնտեսական գործունեություն ծավալողների համար բնակության հեռավոր տեղադրությունը նշանակում է շուկայի սահմանափակ հասանելիություն։ Այս իսկ պատճառով Դավոյանը՝ հինգ այլ կանանց հետ միասին, որոշեց հիմնել և ղեկավարել Վարդաբլուրի կանանց գյուղատնտեսական կոոպերատիվը։ Կանանց միավորում է գյուղատնտեսական գործունեության հանդեպ սերը և գյուղական կյանքի մարտահրավերներին դիմակայելու կամքը։
Անցած չորս տարիների ընթացքում կանայք աճեցրել են օրգանական կանաչեղեն և բանջարեղեններ տնամերձ հողատարածքներում և վաճառել առողջարար ապրանքը տեղական շուկաներում և ռեստորաններին։
ԵՄ-ն՝ Հարավային Կովկասի գործընկեր
Հայաստանում համավարակի տարածման արդյունքում կյանքը հանկարծ կանգ առավ։ Դավոյանի իրացման շուկաներից շատերը փակվեցին, իսկ կանանց կոոպերատիվը չուներ արտադրության ծավալներն ու մասշտաբները մեծացնելու միջոցներ՝ մարզի ավելի մեծ և բազմազանեցված շուկաներ դուրս գալու համար։ ԵՄ-ի հետ երկարատև գործակցության շնորհիվ, սակայն, Դավոյանը և կոոպերատիվի մյուս անդամները կարողացան արագ վերադառնալ ամենասիրելի զբաղմունքին՝ տեղական գյուղատնտեսական ապրանքների արտադրությանը։
«Եվրոպական միությունը բառացիորեն փրկեց մեր կոոպերատիվը և մարզում գործող շատ այլ, փոքր և խոցելի տնտեսությունների», - ասում է Դավոյանը։ - «Նրանք մեզ օգնեցին անմիջապես բարձրացնել մեր բերքատվությունը և առաջարկեցին արդյունավետ, երկարաժամկետ լուծում»։
Կանայք աջակցություն ստացան «ԵՄ–Կանաչ գյուղատնտեսության նախաձեռնությունը Հայաստանում» ծրագրից, որը համաֆինանսավորվում է ԵՄ-ի կողմից «ԵՄ-ն՝ բիզնեսի համար» նախաձեռնության և Ավստրիական զարգացման գործակալության կողմից։ ԵՄ-ի համար այս ծրագիրը ամենամոտ հարևանների հետ ավելի լայն համագործակցության մի մասն է։ Ավստրիայի համար Հայաստանը առաջնահերթ երկիր է զարգացմանն ուղղված համագործակցության ծրագրերում, որոնք հատկապես կենտրոնանում են գյուղատնտեսական գործունեության արդյունավետության բարձրացման վրա։
«ԵՄ–Կանաչ գյուղատնտեսության նախաձեռնությունը Հայաստանում» ծրագրի մեկնարկը տրվել է Երևանում, 2020թ․ մարտին՝ նպատակ ունենալով զարգացնել Հայաստանի կայուն գյուղատնտեսությունը։ Աջակցությունն ուղղված է տնտեսություններում բերքատվության մեծացմանը, արտադրության բազմազանեցմանը և դժվար ժամանակներում մարտահրավերներին դիմակայելու կարողության հզորացմանը։
ԵՄ աջակցությամբ երկրի ողջ տարածքում ֆերմերները ստացել են նորարարական, բազմաֆունկցիոնալ, էներգախնայող և բնությունը քիչ աղտոտող մեքենա-սարքավորումներ։
Գործակցություն նաև ոչ ճգնաժամային պայմաններում
Բացի ՔՈՎԻԴ-19-ի համավարակին արձագանքելու նպատակից, այս ծրագիրը նաև ԵՄ-ի էկոլոգիական վերականգնման պլանի մի մասն է։ Այն ուղղակիորեն կսատարի Հայաստանում մոտավորապես 600 գյուղացիական տնտեսությունների։ Մանրածախ վաճառողները և սպառողները կօգտվեն ապրանքների բազմազանությունից և ավելի բարձր որակից։
Խթանելով գյուղատնտեսական գործունեությունում ներդրումներն ու նորարարությունը՝ թե՛ ԵՄ-ի ներսում, և թե՛ ԵՄ-ից դուրս, Եվրոպական միությունն աշխատում է՝ ապագայում ոլորտն ավելի կայուն դարձնելու ուղղությամբ։ Սա ոչ միայն կօգնի անդրադառնալ սննդային անվտանգության և աղքատության խնդիրներին, այլ նաև կնպաստի շրջակա միջավայրի պաշտպանությանը և կլիմայի փոփոխությունների դեմ քայլերին։
«ԵՄ-ի և Ավստրիական զարգացման գործակալության շնորհիվ մենք հիմա կարող ենք ընդլայնել մեր մշակվող տարածքները արդեն այս տարի», - ասում է Դավոյանը։ «Խոսքեր չկան, որոնցով կկարողանանք արտահայտել մեր երախտիքը։ Այս աջակցությունը երբեք չենք մոռանա»։
