2002թ.-ին Երևանի թաղամասերից մեկում փակված մի համեստ ավտոտնակում Հովհաննես Խոշոյանը, նրա կինը՝ Գայանե Եգանյանն ու ընտանիքի մտերիմ բարեկամ Արամ Աղամալյանը, սկսեցին մի ճանապարհորդություն, որ պիտի լռելյայն փոխեր Հայաստանի տեքստիլ արդյունաբերությունը: Ունենալով սահմանափակ ռեսուրսներ, բայց հստակ տեսլական, նրանք հիմնեցինկարի փոքրիկ արհեստանոց՝ որոշելով կառուցել տեղական արտադրության, արհեստագործության և հզորացման վրա հիմնված բիզնես:
Երկու տասնամյակ անց այդ համեստ արտադրամասը վերածվեց Սաթենկար ՍՊԸ-ի, որը սպառողներին հայտնի է իր Melante ապրանքանիշով․ ծաղկող ձեռնարկություն, որտեղ աշխատում է մոտ 200 աշխատակից, արտադրում լայն տեսականի ՝ տնային հագուստից մինչև կորպորատիվ համազգեստ, և կայուն կերպով տեղ է գրավում միջազգային շուկաներում:
«Մելանտեի սկզբնական գաղափարը միայն հագուստ պատրաստելը չէր», - ասում է ընկերության հիմնադիր տնօրեն Հովհաննես Խոշոյանը: «Խոսքը հայ կանանց կայուն աշխատանք տալու, ֆինանսական անկախության խթանման և մեր տնտեսության հզորացման մասին էր՝ հենվելով ներքին արտադրության վրա, այլ ոչ թե ներմուծման»:
Ընտանեկան գործ՝ ավելի մեծ տեսլականով
Մելանտեն իր արժեքներով դեռևս ընտանեկան բիզնես է: Թիմի ներսում ի սկզբանե հստակ բաժանված էր աշխատանքային առօրյան․ Հովհաննեսն ու Գայանեն ապահովում էին արտադրական բլոկի անխաթար աշխատանքը, մինչդեռ Արամ Աղամալյանը պատասխանատու էր վաճառքների ու բիզնեսի ընդլայնման համար: Տարիների ընթացքում բիզնեսին միացավ երկրորդ սերունդը՝ բերելով թարմ էներգիա և նոր հմտություններ: Ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամ խաղում է որոշակի դեր՝ միավորված որակի և համայնքի նկատմամբ ընդհանուր հանձնառությամբ:
Ընկերության աճին նպաստեցին Աննի Ավետիսյանը՝ ունենալով ֆինանսական կառավարման մագիստրոսի կոչում և Սաթենիկ Խոշոյանը, որպես Բիզնեսի զարգացման տնօրեն: Համատեղ նախաձեռնությամբ ապահովեցին ընկերության ներքին պրոցեսների համակարգումը, ինչպես նաև նախաձեռնեցին մասնակցություն Եվրամիության աջակցման ծրագրին, որի արդյունքում էլ ընկերությունն ունեցավ ակնհայտ աճ՝ զարգանալու և արտահանելու Եվրամիության երկրներ։
Խոր արմատներով ժամանակակից արտադրող
Այսօր Melante-ն աշխատում է վերանորոգված, լիովին կահավորված արտադրական հաստատությունում, որտեղ ժամանակակից սարքավորումները աշխատում են փորձառու տեքստիլ արհեստավորների հմուտ ձեռքերով: Արտադրանքի տեսականին բազմազան է և շարունակում է աճել՝ ամենօրյա և պաշտոնական հագուստից մինչև գիշերազգեստ, սպորտային և անհատականացված կորպորատիվ հագուստ: Ընկերությունն իրականացնում է նաև արտապատվիրման ծառայություններ, երաշխավորելով ամբողջական ծառայություններ, ինչպիսիք են նաև ասեղնագործությունը և դիզայներական, մոդելավորման լուծումները:
Չնայած աճին՝ Melante-ն մնում է հավատարիմ իր արժեքներին՝ հոգ տանել աշխատակիցների մասին, մշտապես գերազանցել որակն ու ապահովել երկարաժամկետ կայուն աճ։ Ընկերության աշխատակիցների կորիզը դեռևս շարունակում է իր ուղին բրենդի զարգացմանը զուգընթաց։
ԵՄ աջակցությունը` կարևոր պահին
2021 թվականին Մելանտեն հասավ շրջադարձային կետի։ Եվրոպական Միության և Եվրոպական ներդրումային բանկի (ԵՆԲ) աջակցությամբ՝ ունենալով «Հայէկոնոմբանկ»-ը որպես տեղական գործընկեր, ընկերությունը ստացել է 22,3 միլիոն դրամի ֆինանսավորում` մոտ 43,000 եվրո: «ԵՄ-ն բիզնեսի համար» նախաձեռնության մաս կազմող ֆինանսական այս ներարկումը եկավ կրիտիկական պահի՝ (COVID19)-ի լոքդաունից հետո և զարգացման նոր փուլի կատալիզատոր դարձավ:
«Այդ ֆինանսավորումը մեզ տվեց այն խթանը, որն անհրաժեշտ էր»,- ասում է Ավետիսյանը: «Դա մեզ թույլ տվեց հետամուտ լինել մեր նպատակներին, որոնց իրականացումը այլ դեպքում տարիներ կպահանջվեր»:
Ընկերությունը կենտրոնացել է երեք ռազմավարական կետերի վրա։ Նախ, այն ընդլայնեց իր արտադրական հզորությունները՝ ավելացնելով նոր կարի բլոկներ և արդիականացնելով սարքավորումները: Երկրորդ, այն արագացրեց իր թվային վերափոխումը` հզորացնելով առցանց վաճառքի համակարգերը և ամրապնդելով իր ներկայությունը թվային շուկաներում: Ի վերջո, այն խթանեց իր արտահանման հնարավորությունները՝ հիմնելով արտահանման հատուկ բաժին և մշակելով միջազգային շուկաներ դուրս գալու նոր ռազմավարություններ:
Ազդեցությունը եղավ անմիջական. նոր սարքավորումները զգալիորեն բարելավեցին արտադրության արդյունավետությունը՝ թույլ տալով ընկերությանը վարձել լրացուցիչ 20 աշխատող յուրաքանչյուր արտադրական հարկում: Միևնույն ժամանակ թվային մարքեթինգի և էլեկտրոնային առևտրի գործիքներում ներդրումները օգնեցին բարձրացնել Melante-ի առցանց վաճառքը և ապրանքանիշի տեսանելիությունը:
Մուտք նոր շուկաներ, նոր գծերի գործարկում
ԵՄ աջակցության ամենահավակնոտ արդյունքներից մեկը սպորտային հագուստի բոլորովին նոր գծի գործարկումն էր, որ նախատեսված էր բավարարելու սպորտային ժամանցի աճող պահանջարկը: Տեսականին ներառում է շապիկների, հուդիների, սպորտային պրոֆեսիոնալ մարզահագուստի, հավաքածուներ ի դիվերսիֆիկացնելով ընկերության պորտֆելը և գրավիչ դառնալով ավելի երիտասարդ լսարանի համար:
«Առանց այս աջակցության մենք չէինք կարող դա անել»,- նշում է Ավետիսյանը։ «Արտադրության ծավալների ընդլայնումը, մեր թվային գործիքների արդիականացումը, նոր ապրանքների թողարկումը. սրանք խոշոր քայլեր են ցանկացած տեղական արտադրողի համար: Ֆինանսավորումը վերացրեց խոչընդոտները և բացեց դռները»:
Ամենակարևորը, թերևս, արտահանման բաժնի ստեղծումը Մելանտեին թույլ տվեց իր առաջին իրական քայլերը կատարել դեպի եվրոպական շուկաներ: Թեև ընկերությունը մշտապես փորձել է դիվերսիֆիկացնել շուկաներն ու ներկայանալ որպես տեղական արտադրող և արտահանող ընկերություն, այս ծրագրի շրջանակում առաջին և մեծ քայլերն արդեն հաջողված են։
Շոշափելի աճ, մարդկային ազդեցություն
Թվերը հստակ նշում են․ առավել բարձր արդյունավետություն, արտադրության ծախսերի նվազում, 40 նոր աշխատատեղերի ստեղծում, մասնավորապես արտադրության և թվային շուկայավարման ոլորտում: Սակայն Մելանտեի ղեկավարությունը հաջողությունը միայն թվերով չի չափում:
Ընկերությունն իր աճը դիտարկում է որպես ապացույց, որ տեղական բիզնեսը, ճիշտ աջակցության դեպքում, կարող է զարգանալ մրցակցային շուկաներում՝ առանց արժեքներ զիջելու: Այն նաև ամրապնդում է ընկերության սկզբնական սոցիալական առաքելությունը՝ մասնավորապես կանանց կայուն, արժանապատիվ աշխատանքի հնարավորություններ ապահովելու հարցում:
«Սա դեռ սկիզբն է»,- ասում է Ավետիսյանը։ «Մենք հանձնառու ենք ընդլայնել մեր առցանց ներկայությունը, բարելավել մեր արտադրանքի որակն ու մուտք գործել նոր շուկաներ, թե որպես բրենդ և թե որպես արտադրող: Մենք նպատակաուղղված զարգանում ենք։»:
Տեղական հպարտությունից՝ միջազգային խոստում
Մելանտեի պատմությունը, որը սնվում է ընտանիքի կողմից, պահպանվում է արհեստներով և զարգանում ԵՄ աջակցությամբ, համոզիչ օրինակ է, թե ինչպես ռազմավարական ներդրումները կարող են փոխակերպումներ առաջացնել: Ավտոտնակի արտադրամասից մինչև դիվերսիֆիկացված, արտահանման պատրաստ արտադրող, ընկերությունը հավատարիմ է մնացել իր հայկական արմատներին՝ միաժամանակ ընդլայնելով իր համաշխարհային հասանելիությունը:
Մի տարածաշրջանում, որտեղ փոքր և միջին ձեռնարկությունները հաճախ բախվում են կառուցվածքային մարտահրավերների, Melante-ն առանձնանում է ոչ միայն իր հաջողությամբ, այլև, հնարավորության դեպքում, ներկայացնում այն որպես տեղական ձեռներեցության ներուժ:
